Η πεζοπορική διαδρομή Πάστρας - Κατελειού είναι έργο που ολοκληρώθηκε 
πρόσφατα από το Δήμο Ελειού - Πρόννων στα πλαίσια της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας 
Leader ΙΙ. Στις 24 Οκτωβρίου 2001 έγινε περιήγηση δημοσιογράφων στην 
πεζοπορική αυτή διαδρομή. Πρόκειται για μοναδική εμπειρία για τον επισκέπτη γιατί 
δεν διανύει απλά μια διαδρομή με φυσικές ομορφιές αλλά ταξιδεύει στην ιστορία 
και στο παρελθόν. Οι ξύλινες ταμπέλες και σημάνσεις δίνουν οδηγίες για την 
πορεία της διαδρομής.
Η διαδρομή ξεκινάει από το καμπαναριό της Παναγίας της Γραβαλιώτισσας 
απέναντι από το Δημαρχείο του Δήμου Ελειού-Πρόννων. Ακολουθώντας τον 
κατηφορικό τσιμεντόδρομο μπροστά από το Δημαρχείο, περνώντας την γέφυρα, 
φτάνουμε στο κτίσμα της πηγής της Σκούλας. Από εκεί κατηφορίζοντας το μονοπάτι 
προς το ποτάμι διασχίζουμε μια μικρή ξύλινη γέφυρα. Ο φυτικός και ζωικός 
πλούτος σε συναρπάζει.
Συνεχίζοντας το μονοπάτι κατά μήκος του ποταμού συναντάμε τον πρώτο 
νερόμυλο της Πάστρας. Ο νερόμυλος αυτός αν και σταμάτησε να λειτουργεί εδώ και 
20 χρόνια περίπου, διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Από την εποχή της 
λειτουργίας του έχουν διασωθεί σωροί αντικειμένων χρήσης όπως πλάστιγγες, βάρη, 
δοχεία.
Ακολουθώντας την διαδρομή κατά μήκος του ποταμιού βρισκόμαστε μπροστά στα 
ερείπια του 2ου νερόμυλου .Πολλοί από αυτούς κατέρρευσαν στην διάρκεια του 
σεισμού του 1953. Από τότε δεν αναστηλώθηκαν. Παρακάτω στην πορεία 
παράλληλα με το αρδευτικό αυλάκι φτάνοντας σε παράκαμψη ανακαλύπτουμε τα 
ερείπια της εκκλησίας των Αγ. Αναργύρων. Ναός ιστορικής σημασίας που 
χρονολογείται από τον 12ο - 13ο αιώνα. Τοιχογραφίες του φυλάσσονται στο 
Αρχαιολογικό Μουσείο Αργοστολίου.
Επιστρέφοντας στον κύριο κλάδο του μονοπατιού παράλληλα με το αρδευτικό 
αυλάκι θαυμάζουμε τον μεγαλύτερο και πιο εντυπωσιακό νερόμυλο της διαδρομής. 
Είναι ο νερόμυλος της οικογένειας Πανταζάτου. Κοιτάζοντας στο εσωτερικό του από 
το παράθυρο διακρίνεται μια συκιά που βλάστησε μέσα από την τρύπα της 
μυλόπετρας.
Περνώντας μπροστά από τον μύλο και ακολουθώντας το πλακόστρωτο μονοπάτι 
κατά μήκος του γκρεμού, δίπλα από ελαιώνες βγαίνουμε στον αγροτικό δρόμο που 
οδηγεί στο χωριό. Ακολουθώντας την παράκαμψη και στρίβοντας δεξιά συναντάμε 
άλλους 5 ερειπωμένους νερόμυλους. Στην επιστροφή της παράκαμψης 
κατευθυνόμαστε αριστερά. Στην ξύλινη ταμπέλα που συναντάμε στρίβουμε πάλι 
αριστερά, ακολουθώντας την διαδρομή του ποταμού. Κατά μήκος του διακρίνονται 
απομεινάρια της καταστροφικής πυρκαγιάς του 1988. Συνεχίζοντας την διαδρομή, 
δίπλα στην γέφυρα, κρυμμένος στην πυκνή βλάστηση βρίσκεται καταρράκτης ύψους 
25 περίπου μέτρων. Περνώντας τη γέφυρα και συνεχίζοντας το δρόμο της πλαγιάς 
μετά από κατάβαση φτάνουμε σε ακόμα μία γέφυρα που διασχίζει το ποτάμι. Εκεί 
διακρίνουμε διάφορες μικρές λίμνες.
Ανεβαίνοντας στην ανηφόρα και περπατώντας δίπλα από τη λιθιά βλέπουμε 3 
νερόμυλους σε αρκετά καλή κατάσταση. Πιο κάτω , αριστερά είναι τα παλιά 
μελίσσια. Βλέπουμε κυψέλες πετρόχτιστες και άλλες κατασκευασμένες με τρία 
κεραμίδια δεμένα μαζί .Οι σημερινές ξύλινες κυψέλες με τα πλαίσια ήταν άγνωστες 
τότε.
Κατηφορίζοντας στο μονοπάτι συναντάμε τους δύο τελευταίους νερόμυλους της 
διαδρομής .Αν κοιτάξουμε στην απέναντι πλευρά του βουνού μπορούμε να δούμε τις 
παλιές που οριοθετούσαν τα κτήματα και
συγκρατούσαν το χώμα. Από το σημείο αυτό εντυπωσιακή είναι η θέα. Στο βάθος 
διακρίνεται ο Κατελειός και πέρα από τη θάλασσα η Ζάκυνθος.
Το μονοπάτι φτάνει σ' ένα αρδευτικό αυλάκι που σχηματίζει γέφυρα πάνω από τον 
ποταμό. Περπατώντας φτάνουμε στον αγροτικό δρόμο που οδηγεί στον οικισμό του 
'Ανω Κατελειού. Υπάρχουν δύο τρόποι για να φτάσει κάποιος στον Κατελειό. Ο 
αγροτικός δρόμος αριστερά οδηγεί στην παραλία της Αγίας Βαρβάρας. Ο αγροτικός 
δρόμος δεξιά οδηγεί στον 'Ανω Κατελειό. Πριν βγούμε στον επαρχιακό δρόμο 
Κατελειού Σκάλας , περνάμε από τα ερείπια της βυζαντινής εκκλησίας του Αγ.Ανδρέα 
της οικογένειας Σδρίν. Στον επαρχιακό δρόμο στρίβοντας αριστερά μετά τη γέφυρα 
πάνω απ' το ποτάμι καταλήγουμε στο μονοπάτι για την παραλία της Αγ.Βαρβάρας. Η 
παραθαλάσσια ζώνη που διασχίζουμε είναι αρχαιολογική. Τα ευρήματα και κτίσματα 
μαρτυρούν δραστηριότητα κατά την διάρκεια της Ρωμαϊκής περιόδου στην περιοχή. 
Για να φτάσουμε στον Κατελειό περνάμε κατά μήκος της παραλίας. Συναντάμε για 
τελευταία φορά το ποτάμι . Στις εκβολές του ειδικά το καλοκαίρι λιάζονται 
νεροχελώνες του γλυκού νερού και πάπιες.
Ο Κατελειός είναι ένα γοητευτικό , μικρό ψαροχώρι με μεγάλη αλιευτική και 
ναυτική παράδοση. Τα παλιότερα χρόνια , όταν η ναυσιπλοΐα γινόταν κυρίως με καΐκια 
, πολλά από αυτά πηγαινοέρχονταν στην Ζάκυνθο ή την ηπειρωτική Ελλάδα 
μεταφέροντας ανθρώπους και αγαθά με βάση τους τον Κατελειό.
Περπατήστε την παραπάνω διαδρομή. Η διάρκειά της είναι περίπου μιάμιση ώρα. Το 
σίγουρο πάντως είναι ότι δεν θα κουραστείτε και θα θελήσετε να την επαναλάβετε. 
Λεπτομερείς πληροφορίες για την διαδρομή μπορείτε να πάρετε από το σχετικό 
φυλλάδιο που κυκλοφορεί σε τέσσερις γλώσσες: Ελληνικά, Αγγλικά, Γερμανικά και 
Γαλλικά. 

Copyright © 2002, Δήμος Ελειού-Πρόννων